جلسه قرآن مسجد این هفته هم با حضور عاشقان قرآن و عترت در مسجد برگزار شد. (93.09.18)
حضرت آیت الله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پاسخ به نامه آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، در ارتباط با برگزاری «همایش ملّی ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد» و درخواست صدور پیام برای این همایش، مرقومهای را صادر کردند.
یش از سه سال است که مباحث مرتبط با افزایش جمعیت ایران در نگاه به آینده و بررسی معضلات کاهش جمعیت و نسل جوان در کشور توسط مقام معظم رهبری و به دستور ایشان رونق گرفته است. دلایلی که مدیران کلان نظام برای تشویق عموم به فرزندآوری در نظر میگیرند بسیار مفصل بوده و در عین حال استدلالهای وارده برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد جمعیت نیز آنقدر مطول است که در این مقال نمیگنجد.
بیبیسی فارسی طی 4 سال گذشته به تناوب به مسئله افزایش نرخ باروری و زاد و ولد پرداخته است که شاید در طول زمان، خیلی در چشم مخاطب تاثیرگذار به نظر نرسد اما وقتی اخبار این رسانه را با علم به تاثیر رسانه در اذهان و قلوب بررسی کنیم متوجه دیدگاهی میشویم که به وضوح مخالفت خود را با مسئله افزایش تولید نسل در ایران نشان میدهد.
مهمتر از همه آنکه هدف بیبیسی فارسی از پوشش اخبار این حوزه اساسا در جهت چارچوبسازی برای عوض کردن نگاه مخاطبانش به جمهوری اسلامی است. این بنگاه خبرپراکنی در طول دوران حیات خود سعی در القای 4 محور منفی برای جمهوری اسلامی دارد و در تلاش است تا مسئله افزایش جمعیت را نیز با همین مسائل خودپندارانه مرتبط کند. این چهار محور عبارتند از : «حکومت تئوکراتیک ناکارآمد»، «ناقض حقوق بشر»، «دولت حامی تروریسم» و «به دنبال سلاح هستهای».
«استکبار آن است که انسان اظهار بزرگی کند و آن چه را که از آن او نیست و برای او روا نیست، ابراز دارد...». قرآن مستکبران را در مقابل ضعیفان قرار داده است؛ به جهت آگاهی دادن به این نکته که استکبار آنان، به علّت قوه و نیروی بدنی و مالی آنها بوده است و در جای دیگر، مستکبران را در مقابل مستضعفان قرار داده است».1
بنابر تعریف فوق، استکبار، وصفی درونی است که لوازم و مظاهر مختلفی را می تواند در جامعه داشته باشد. خود بزرگ بینی و نشناختن حد خود در مقابل خداوند و مردم - و به استضعاف کشیدن آنها- از اوصاف درونی هستند که شخص مستکبر به واسطه آنها موضع گیری های خویش را تنظیم می کند؛ همان گونه که در قرآن، درباره نافرمانی ابلیس چنین آمده است: «ابی و استکبر و کان من الکافرین».2
در اصطلاح علوم اسلامی، استکبار همواره با واژه هایی نظیر «ظلم» و «طاغوت» همراه است.
نویسنده:
موضوع:
منبع:
اعلان برائت و تبری از دشمنان اسلام یکی از اصول ثابت و دائمی دین مبین اسلام است که با آن مرز میان خودی و غیرخودی شناخته شده و مسلمانان هویتی مستقل از سایر ملل و آئین ها پیدا می کنند. تولی و تبری در واقع نوعی امر به معروف و نهی از منکر است که نقش کارساز و مؤثری در تبیین مواضع و اعلام هویت رسمی و مستقل اسلام و مسلمانی دارد و به شفافیت دیدگاهها و اعتقادات و هنجارها کمک می کند. در مقاله حاضر نویسنده نقش سیاسی اعلام انزجار و نفرین را در آینه آیات قرآن بررسی می کند که اینک با هم آن را از نظر می گذرانیم.
امشب (یکشنبه 93.09.16) بعد از نماز مغرب و عشاء، با حضور امام جماعت مسجد، دبیر محترم هیئت امنا و فرمانده محترم پایگاه مقاومت بسیج شهید سادات و جمعی از نمازگزاران، بانک لوح فشرده مسجد به مزین به نام شهید بزرگوار شهید سیدرضا موسوی نسب است افتتاح گردید.
این مجموعه که بالغ بر 250 عنوان لوح فشرده (اعم از CD، DVD و Divx) را در بر می گیرد جهت استفاده عموم مردم محله و منطقه به ویژه نمازگزاران گرانقدر طرح ریزی و ساماندهی شده است.
محقق: حسینی قزوینی
تاریخ و محل نشر: پایگاه اطلاع رسانی مجمع تقریب
بحث وحدت بین امت اسلامی یک مسأله قرآنی است، انکار این موضوع در حقیقت انکار اسلام و انکار سنت پیامبر(ص) است، روایت متعددی از رسول اکرم(ص) در رابطه با مسأله وحدت داریم.
مقام معظم رهبری همان مطلبی را بیان میکنند که قرآن منادی آن است و سنت و سیره معصومین(ع) به ویژه سیره خود امیرالمؤمنین(ع)منادی آن است و این امری بدیهی و روشن است.
آیتالله سید علی سیستانی مرجع شیعیان در بیانیهای تمام مؤمنان را دعوت کرد تا در مراسم زیارت اربعین به تعالیم دین حنیف اسلام از جمله نماز و حجاب و صلح و آشتی و عفو و حلم و ادب و رعایت محرمات پایبند باشند.
ایشان در بیانیهای که صبح امروز منتشر شد، تأکید کردند: باید مؤمنانی که خداوند متعال آنها را موفق به ادای این زیارت شریف گردانده متوجه باشند که خداوند متعال تعدادی از بندگان خود را در زمره انبیا و اوصیای الهی قرار داد تا نمونهای برای مردم باشند و به سمت تعالیم دین هدایت شده و از اقدامات آنها سرمشق بگیرند. خداوند متعال مردم را متمایل به زیارت آنها جهت یادبودشان و بالا نگاه داشتن جایگاه آنها گرداند تا مردم نیز به یاد خدا و تعالیم و احکام دینی باشند. اینها بهترین نمونههای اطاعت و جهاد در مسیر حق و جانفشانی برای دین مستحکم خود هستند.
آیت الله سیستانی در این بیانیه تاکید کرد: از مقتضیات این زیارت علاوه بر یادآوری جانفشانیهای امام حسین (ع) در مسیر الهی، اهتمام به تعالیم دین حنیف اسلام از نماز گرفته تا حجاب و آشتی با دیگران و عفو و حلم و ادب و رعایت محرمات و سایر معانی بالای دینی است تا به فضل الهی پله ای برای رسیدن به این مفاهیم و ادامه آثار آن تا زیارت های آینده باشد. به این ترتیب حضور در این زیارت به مفهوم حضور در مجالس تسنیم و تربیت در روش امام (ع) شود.
فراخوانى مکرّر امامان به شرکت در مراسم عبادى، مناسک دینى ـ اجتماعى، تأکید بر حضور در جمعه و جماعت و فریضه حج، که تحت اشراف مخالفان و رقباى سیاسى ـ فکرى و احیاناً دشمنان اهل بیت بوده بر کسى پوشیده نیست. به علاوه، توجه آن بزرگان به عنصر عام امر به معروف و نهى از منکر را باید از جمله راهکارها و زمینه هاى رسیدن به امر مهم وحدت دانست. در این جا به گزارش مختصر هر یک از موارد آن مى پردازیم:
حبُ اهل بیت شیعه و سنی نمی شناسد. این محبت آنقدر زیاد است که تا پای بذل جان نیز می رسد. در کربلا بودند کسانی که شیعه نبودند ولی مالامال از عشق حسین بوده و جان خود را در راه ایشان فدا کردند. در این باره با دکتر محمد حسین رجبی از کارشناسان تاریخ اسلام به گفتگو نشستیم:
همه کسانی که همراه حضرت سیدالشهدا (ع) در کربلا به شهادت رسیدند شیعه نبودند. هرچند اکثر قاطع آنان از شیعیان بودند، اما شماری از غیر شیعیان هم در میان آنان دیده میشود. کسانی هم که از کوفه برای جنگ با امام حسین (ع) آمدند شیعه نبودند. ابن زیاد با شناختی که از مردم کوفه داشت، به شیعیانی که بر اثر ارعاب او به یاری امام حسین نیامدند، الزام نکرد که حتما باید به کربلا بروند و با پسر پیامبر بجنگند. چون می ترسید که اگر اینها را در سپاه خود جای دهد، حتما در کربلا به امام می پیوندند. ولی اهل تسنن را مجبور به جنگ با ابی عبدالله کرد. هرچند برخی از اهل سنت میخواستند با بهانه و تمارض، از این جنایت بزرگ بگریزند اما ابن زیاد عذر آنان را نپذیرفت و همه آنان را اعزام کرد.
هرچه افکار و اعتقادات، حقانیتر، یقینیتر، حکیمانهتر و عمیقتر باشند و صفات و اخلاقیات نیکوتر و پسندیدهتر و اعمال و رفتار صالحتر و اخلاقیتر شود اتحاد و انسجام جوامع بیشتر خواهد بود.
چکیده
اخلاقیات در کنار اعتقادات و عبادات جایگاه رفیعی در ایجاد، استقرار و استمرار وحدت انسانها و مسلمانان نقش دارند؛ ازاینرو، این راهبرد در آموزههای نظری و عملی اسلام ارائه گردید تا در اتحاد جوامع خرد و کلان و حتی وحدت جهانی تأثیرگذار باشد. اسلام با توصیه به فضائل وحدتبخش مانند تقوا، مبارزه با خودخواهی، اعتدال، گفتمان عالمانه و صادقانه، احترام متقابل، حسن ظن، تحمل و مدارا، وفای به عهد و نیز پرهیز از رذائلی چون تعصب، حسادت، ظلم، اهانت، انحصارطلبی، تبعیض، تهمت و کینه، رعایت اخلاق اسلامی را در جهت تقریب و دوری از تفرقه، مؤثر دانسته است.
طرح مسئله
انسان موجودی اجتماعی است و زندگی جمعی یکی از اصلیترین نیازهای روحی اوست؛ ازاینرو، بسیاری از اندیشمندان ضمن پذیرش زیست اجتماعی انسان، علت آن را «مدنی بالطبع» یا «مدنی بالاستخدام» و یا «مدنی بالاجبار» بودن او دانستهاند؛ (طباطبایی، بیتا: 3 / 97 و 7 / 155؛ شریفی، 1384: 122) و حتی اطلاق لفظ «انسان» را درباره این موجود، دلیل نیازمندی او به انس و الفت با دیگران بیان کردهاند. (مخزن الموسوی، 1389: 3؛ گوهرین، 1367: 1 / 106) به همین دلیل هیچ انسانی در شرایط عادی بهتنهایی توانایی بقا و ادامه حیات ندارد.
افزون بر این، بعد فردی و اجتماعی شخصیت انسان و فضایل و رذایل اخلاقی او در جامعه در ارتباط او با سایرین شکل میگیرد که «وحدت» از فضایل و «تفرقه» از زمره رذایلاند. انسانها در زندگی اجتماعی بهدلیل تفاوت و تغایر اهداف، امیال، منافع، روشها، افکار، باورها و ...، دچار اختلافات و عداوتهایی میشوند که کیان وجودی، سلامت، امنیت و سعادت آنها را تهدید میکند. بر همین اساس، فلسفه وجودی ادیان و حکومتها و نهادهای اجتماعی و مصلحان عالم جلوگیری از عداوت، خشونت، اختلاف، جنگ و ظلم و ... بوده است.
براساس شواهد تاریخی دور و نزدیک، هر قوم و امتی که در برابر دشمنان بدخواه درونی و برونی خویش، همدلی و همبستگی خود را در نظر و عمل حفظ کرده است، موفق بود و به اهداف خویش دستیافت؛ و در غیر این صورت، بهرغم زیادی عِدّه و عُدّه محکوم به شکست شد؛ حتی جوامعی که ادعای پیروی از خدا و انبیا و اولیای او را داشتهاند نیز بهدلیل عدم انسجام و همبستگی، مشمول عنایات و امدادهای الهی نشده، شکست خوردهاند. افزون بر آن هر ملتی که خواهان رشد و پیشرفت در ابعاد گوناگون تمدن، فنون و صنعت و بهطورکلی در همه امور مادی و معنوی باشد، باید در حفظ همبستگی خود بکوشد:
بین میزان وحدت و اتحاد جامعه با پیشرفت و رفاه آن جامعه رابطه مستقیمی برقرار است. (موسوی خمینی، 1390: 153)
در اسلام، وحدت و همزاد اهریمنی آن یعنی تفرقه، قدمتی بهاندازه تاریخ دارد. اسلام از همان ابتدا چه در زادگاه خود و چه در خارج آن با عوامل ناهمسازگرایی که ریشه در تضاد منافع فردی، گروهی، طبقاتی و قومی داشت، روبهرو بود. (امیر اردوش، 1389: 696) ازاینرو، پیامبر اسلام(ص) و جانشینان و پیروان حقیقی او در طول تاریخ سعی کردهاند با استعانت از آموزههای ناب اسلامی از پراکندگی مسلمین جلوگیری کنند.
مسئله مقاله پیشرو آن است که آیا فضایل و رذایل اخلاقی در پیدایش و حفظ و مدت و یا تفرقه و جدایی اجتماعی مؤثر است یا خیر. همانگونهکه مسائل اعتقادی ـ کلامی و نیز مسائل رفتاری در حوزههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، در سطوح مختلف داخلی و خارجی، با وحدت، برادری و تفاهم مرتبطاند، اخلاقیات و صفات خوب و بد درونی نیز نقش مؤثر و تعیینکنندهای در ایجاد و امحای وحدت دارند یا خیر و اگر مؤثر است تا چه حد و به چه کیفیت.
از میان فضایل اخلاقی، بخشی که بیشتر جنبههای اجتماعی دارند، نقش مؤثرتر و برجستهتری در ایجاد، تقویت و استمرار وحدت دارند؛ از جمله ایمان و باور به توحید بهعنوان زیربنای اخلاقی، احترام متقابل، وفای به عهد، تولّی و تبرّی، غیرخواهی و عاطفه، عدالت، ایثار، تواضع، تعاون، ادب در گفتار، و از میان رذایل اخلاقی نیز، کفر و شرک و نفاق بهعنوان منشأ رذایلی همچون خودخواهی، زیادهخواهی، جهل، تعصب، کبر و مکر در این موضوع تأثیرگذارند. بنابراین با توجه به جایگاه اخلاق در بحث مذکور در این مقاله سعی بر آن است تأثیر اخلاقیات در ایجاد وحدت تحلیل، و مهمترین فضایل اخلاقی مؤثر در ایجاد، حفظ و گسترش اتحاد و انسجام بررسی گردد.
سیاست در مکتب اموی
سیاست در مکتب اموی، عبارت است از تشخیص هدف و به دست آوردن آن از هر راه ممکن،به واقع سیاست در مکتب اموی همان معنای رایج آن در عرف سیاسی حکومتهایی است که بر مبنای ارزشی استوار نیستند،و معیار حق و باطل، جهت دهنده آنها در رفتار و تعامل نخواهد بود.[1]
برتراند راسل نیز سیاست را چنین تعریف میکند و مینویسد: انگیزه سیاسی در اکثر مردمان ما، عبارت از نفع پرستی، خودبینی، رقابت و عشق به قدرت میباشد. به عنوان مثال در سیاست سرچشمه اعمال انسانی، همگی از عوامل فوق الذکر میباشد. رهبر سیاسی که در این باره بتواند مردم را متقاعد نماید قادر است توده مردم را چنان زیر سلطه خود درآورد که معتقد شوند دو به علاوه دو پنج خواهد شد.
در این نگرش سیاست بر محور تأمین منافع دور میزند و محور سیاست تأمین منافع است از هر طریق ممکن، برای همین اصول اخلاقی و ارزشهای انسانی که به عنوان مانع و یک دادگاه با صلاحیت درونی جلو انحرافات اخلاقی سیاستمدار را بگیرد، وجود ندارد. و سیاستمدار به جز تأمین منافع به چیزی دیگر نمیاندیشد و سردسته این نوع سیاست معاویه است. در اندیشه او سیاست بر محور قدرت میچرخدو هدفی جز کسب قدرت، حفظ قدرت و گسترش قدرت ندار د. و برای دست یابی به اهداف خود از هر وسیله ممکن استفاده میکند. در این نگاه که سیاست معطوف به هدف است، اهداف وسیله را توجیه میکند. اگر تعریف ما از سیاست این باشد که در سیاست گذاری و سیاست ورزی اصول اخلاقی و انسانی رعایت نشود، امام علی ـ علیه السّلام ـ سیاست مدار نبوده است چون در نگاه امام علی ـ علیه السّلام ـ سیاست و اخلاق در هم تنیده و در هم آمیخته است و نمیشود سیاست را از اخلاق جدا کرد و برای رسیدن به قدرت،اصول اخلاقی و انسانی را زیرپا نهاد.
یکی از دغدغه های این روزهای مقام عظمای ولایت (مدظله العالی) و اکثر اندیشمندان کشورمان، بحث تهدید نسل و کاهش جمعیت است.
شیعه در لغت
در قاموس ها و فرهنگ لغات عربی، واژه شیعه به پیروان و یاران و افراد هماهنگ در امری معنا شده است.
و شِیْعَةُ الرَّجُلِ، بالکسرِ: أتْباعُهُ و أنْصارُهُ، و الفِرْقَةُ على حِدَةٍ، و یَقَعُ على الواحِدِ و الاثْنَیْنِ و الجَمْعِ، و المُذَکَّرِ و المُؤَنَّث: شیعه مرد، پیروان و یاران اویند. به یک فرقه شیعه اطلاق می شود. چنان که این کلمه بر یک، دو و چند نفر و مذکر و مونث اطلاق می شود.(1)
شیع: أصلان: یدلّ أحدهما على معاضدة و مساعفة (مساعدة)، و الآخر على بثّ و إشادة: شین یا و عین بیانگر دو اصل و ریشه لغوی اند یکی از آن دو بر یاری و کمک دلالت می کند و دیگری بر نشر و پراکنده کردن - شیعه از یاری دهندگان و پشتیبانان است.
از تامل در عبارات مذکور به دست می آید که در معنای لغوی لفظ شیعه سه مطلب به صورت منع الخلو منظور است که عبارت اند از: 1-پیروی 2-یاری 3-هماهنگی
کاربردهای کلمه شیعه در قرآن:
1- وَ دَخَلَ اَلْمَدِینَةَ عَلىٰ حِینِ غَفْلَةٍ مِنْ أَهْلِهٰا فَوَجَدَ فِیهٰا رَجُلَیْنِ یَقْتَتِلاٰنِ هٰذٰا مِنْ شِیعَتِهِ وَ هٰذٰا مِنْ عَدُوِّهِ فَاسْتَغٰاثَهُ اَلَّذِی مِنْ شِیعَتِهِ عَلَى اَلَّذِی مِنْ عَدُوِّهِ فَوَکَزَهُ مُوسىٰ فَقَضىٰ عَلَیْهِ قٰالَ هٰذٰا مِنْ عَمَلِ اَلشَّیْطٰانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِینٌ ﴿القصص، 15﴾
و [موسی] به شهر وارد شد در حالی که اهل آن [در خانه ها استراحت می کردند و از آنچه در شهر می گذشت] بی خبر بودند، پس دو مرد را در آنجا یافت که با هم [به قصد نابودی یکدیگر] زد و خورد می کردند، این یک از پیروانش، و آن دیگر از دشمنانش، آنکه از پیروانش بود از موسی بر ضد کسی که از دشمنانش بود درخواست یاری کرد، پس موسی مشتی به او زد و او را کشت، گفت: این [نزاع میان آن دو] از عمل شیطان است، قطعاً او گمراه کننده و دشمنی اش آشکار است.
2- وَ إِنَّ مِنْ شِیعَتِهِ لَإِبْرٰاهِیمَ ﴿الصافات، 83﴾
و به راستی ابراهیم از پیروان نوح بود،
3- وَ حِیلَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ مٰا یَشْتَهُونَ کَمٰا فُعِلَ بِأَشْیٰاعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کٰانُوا فِی شَکٍّ مُرِیبٍ ﴿سبإ، 54﴾
و [در نتیجه] میان آنان و همه خواسته هایشان [به وسیله مرگ] جدایی انداخته شد، همان گونه که پیش از این با هم کیشانشان رفتار شد؛ زیرا آنان همواره [نسبت به حق] در تردیدی سخت بودند.
شیعه در اصلاح:
کاربرد های گوناگون دارد:
1-افرادی که معتقد به امامت امام علی (علیه السلام) به عنوان جانشین بلافصل پیامبر(صلی الله علیه و آله) به دلیل افضل بودن ایشان از دیگر صحابه و منصوص بودن امامت ایشان از سوی پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اعتقاد به استمرار امامت در فرزندان او از نسل حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دارند.
فزونی کاربرد شیعه در این معنا باعث شده که لغت شناسان پس از ذکر معنای لغوی یادآور این گروه هم بشوند.
2-گروهی که فقط برتری امام علی (علیه السلام) بر صحابه و خلفای سه گانه و یا تنها بر عثمان را قبول دارند.
بنا براین تعریف: معتزله، گروهی از اهل حدیث، ابن ادریس شافعی(رئیس مذهب شافعی) و گروهی از زیدیه که به خلافت بی درنگ قال نیستند این این گروه قرار می گیرند.
علامه طباطبائی (رحمت الله علیه): چون آنان خلافت بنی امیه و بنی عباس را نپذیرفتند و امام فرزندان فاطمه زهرا(سلام الله علیها) را حق می دانستند،شیعه نامیده شده اند.
3-گروهی که فقط اظهار محبت و مودت نسبت به اهل بیت پیامبر(ص) که یکی از موارد مورد قبول همه مسلمانان به جز ناصبی هاست را دارند.
این محبت و مودت به واسطه تاکید و تصریح قرآن و حدیث نبوی است و در ابیات ابن ادریس شافعی تکرار شده است.
منشاء اصلاح شیعه:
منشاء این اصطلاح را باید در عصر رسالت نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) جستجو کرد که مورد تایید و گواه محدثان سنی و شیعه است.
1-جلال الدین سیوطی از جابر بن عبدالله انصاری و عبدالله بن عباس نقل می کند که گفته اند: پیامبر(صلی الله علیه و آله) در تفسیر آیه 7 سوره بینه (ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات اولئک هم خیرالبریه) به علی (علیه السلام) اشاره نمودند و فرمودند: والذی نفسی بیده ان هذا و شیعته هم الفائزون یوم القیامه
2-ابن اثیر از پیامبر (صلی الله علیه و آله) روایت می کند که خطاب به علی (علیه السلام) فرمود:
ستقدم علی الله انت و شیعتک راضین مرضیین و یقدم علیه عدوک غظباتا مقمحین
3-ابن حجر از ام سلمه روایت می کند که گفت: پیامبر(صلی الله علیه و آله) نزد من بودند.فاطمه (سلام الله علیها) و علی (علیه السلام) وارد شدند. پیامبر(صلی الله علیه و آله) خطاب به علی (ع) فرمودند:
یا علی انت و اصحابک فی الجنه - انت و شیعتک فی الجنه
و بسیاری از احادیث دیگر که در کتب اهل سنت به این معنا تاکید کرده است.
___________________________________
1-القاموس المحیط، ج3، ص: 62
2- لسان العرب، ج8، ص: 188
3-التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، ج6، ص: 165